Logo Uczelnia Badawcza
Logo Arqus
Logo Unii Europejskiej
las

Naukowcy z UWr w Nature Ecology and Evolution

Flora lasów Europy ubożeje, nawet w obszarach chronionych. Zjawisku przyjrzeli się członkowie międzynarodowego zespołu naukowców, do którego należą dr Kamila Reczyńska oraz dr hab. prof. Krzysztof Świerkosz z Wydziału Nauk Biologicznych Uniwersytetu Wrocławskiego.

W lasach umiarkowanych w Europie rzadsze gatunki roślin są zastępowane przez pospolite rośliny siedlisk żyznych oraz obce rośliny inwazyjne, a zjawisko to może być związane ze zwiększoną depozycją azotu pochodzenia antropogenicznego. Wyniki badań na ten temat zostały opublikowane w najnowszym numerze czasopisma „Nature Ecology & Evolution”.

Mimo że od dłuższego czasu obserwujemy ujednolicanie się zespołów roślinnych i zanikanie wielu gatunków roślin, to suma tych ostatnich na poszczególnych powierzchniach nie maleje. Wyjaśnienie przyczyn tego zjawiska było głównym celem badań międzynarodowego zespołu naukowców z wiodącą rolą Ingmara Staude z Niemieckiego Centrum Integracyjnych Badań Różnorodności Biologicznej (iDiv), w którym uczestniczyli także m.in. dr Kamila Reczyńska oraz dr hab. prof. Krzysztof Świerkosz z Wydziału Nauk Biologicznych Uniwersytetu Wrocławskiego.

Naukowcy odkryli, że gatunki roślin o małych zasięgach geograficznych są bardziej narażone na wyginięcie, jednak nie wynika to z mniejszej wielkości ich populacji, ale raczej z nisz ekologicznych, jakie zajmują.

Wykorzystując dane z 68 różnych lokalizacji w lasach umiarkowanych w Europie – w tym z obszarów leśnych w Sudetach – zbadano, jak zmieniła się różnorodność gatunków roślin zielnych w ciągu ostatnich dziesięcioleci. W tym celu naukowcy musieli ocenić zmiany liczebności 1162 różnych gatunków roślin, na podstawie danych uzyskanych z międzynarodowej sieci badawczej forestREplot.

Naukowcy odkryli, że gatunki roślin o małych zasięgach geograficznych są bardziej narażone na wyginięcie, jednak nie wynika to z mniejszej wielkości ich populacji, ale raczej z nisz ekologicznych, jakie zajmują. Gatunki o niewielkim zasięgu są często przystosowane do stosunkowo ubogich w składniki odżywcze gleb lub innych specyficznych cech siedliska. Przewlekła i nadmierna depozycja azotu w wielu częściach Europy wiąże się ze zwiększonym ryzykiem wyginięcia takich gatunków, natomiast rośliny preferujące gleby żyzne, takie jak pokrzywy czy jeżyny, ze zwiększonej ilości azotu czerpią wyłącznie korzyści. Rośliny te rosną szybciej przy zwiększonym zaopatrzeniu w składniki odżywcze i uzyskały teraz nagłą przewagę konkurencyjną.

Średnia różnorodność biologiczna badanych lasów nie zmniejszyła się, jednak spadła ich realna różnorodność biologiczna. Na podstawie badań naukowcy oszacowali spadek ten na co najmniej 4% w ciągu ostatnich dziesięcioleci. Wskazują jednak, że większość monitorowanych stanowisk znajduje się na obszarach chronionych, a gdyby zbadano typowe lasy gospodarcze, to spadek mógłby być jeszcze większy.

Utrata rzadkich gatunków roślin ma silny wpływ na funkcjonowanie całości ekosystemów. Jeśli poszczególne gatunki roślin znikną, wraz z nimi znikną również niektóre gatunki owadów i organizmy glebowe. Im silniejsze będzie ujednolicanie flory regionalnej, tym gorzej ekosystemy te będą reagować na zmieniające się warunki klimatyczne i inne zaburzenia antropogeniczne.

Przygotowano w oparciu o materiały German Centre for Integrative Biodiversity Research (iDiv) Halle-Jena-Leipzig


Źródło

Ingmar R. Staude, Donald M. Waller, Markus Bernhardt-Romermann, Anne D. Bjorkman, Jorg Brunet, Pieter De Frenne, Radim Hedl, Ute Jandt, Jonathan Lenoir, František Mališ, Kris Verheyen, Monika Wulf, Henrique M. Pereira, Pieter Vangansbeke, Adrienne Ortmann-Ajkai, Remigiusz Pielech, Imre Berki, Marketa Chudomelova, Guillaume Decocq, Thomas Dirnbock, Tomasz Durak, Thilo Heinken, Bogdan Jaroszewicz, Martin Kopecky, Martin Macek, Marek Malicki, Tobias Naaf, Thomas A. Nagel, Petr Petřik, Kamila Reczyńska, Fride Hoistad Schei, Wolfgang Schmidt, Tibor Standovar, Krzysztof Świerkosz, Balazs Teleki, Hans Van Calster, Ondřej Vild, Lander Baeten (2020). Replacements of small- by large-ranged species scale up to diversity loss in Europe’s temperate forest biome. Nature Ecology & Evolution, DOI: 10.1038/s41559-020-1176-8

Projekt „Zintegrowany Program Rozwoju Uniwersytetu Wrocławskiego 2018-2022” współfinansowany ze środków Unii Europejskiej z Europejskiego Funduszu Społecznego

logo Fundusze Europejskie
flaga Rzeczypospolitej Polski
logo Unii Europejskiej - europejski fundusz społeczny
NEWSLETTER
E-mail
Polityka cookies i prywatności

Strona internetowa używa plików cookies (tzw. ciasteczka) w celu niezbędnym do prawidłowego działania serwisu, dostosowania strony do indywidualnych preferencji użytkownika oraz statystyk. Wyłączenie zapisywania plików cookies jest możliwe w ustawieniach każdej przeglądarki internetowej, dzięki czemu nie będą zbierane żadne informacje. Jeżeli nie wyrażasz zgody na zapisywanie informacji w plikach cookies należy opuścić stronę.

Przechodzę do polityki prywatności
Return